Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của chi bộ - Giải pháp hiệu quả ngăn chặn tình trạng suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên

Đảng bộ tỉnh hiện có 14 đảng bộ trực thuộc (gồm: 10 đảng bộ cấp huyện, 01 đảng bộ Khối cơ quan và doanh nghiệp và 03 đảng bộ lực lượng vũ trang); 03 ban cán sự đảng và 07 đảng đoàn; 665 tổ chức cơ sở đảng (trong đó: 204 đảng bộ cơ sở và 461 chi bộ cơ sở); 01 đảng ủy bộ phận và 1.831 chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở với 30.008 đảng viên (trong đó, 31% đảng viên người dân tộc thiểu số, 36% đảng viên nữ và gần 4% đảng viên có tôn giáo).
Trong những năm qua, Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã chỉ đạo tổ chức quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm quy định của Trung ương về những điều đảng viên không được làm[1] đến các tổ chức đảng và toàn thể cán bộ, đảng viên trên địa bàn, qua đó đã có bước chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của tổ chức đảng, đảng viên.
Cùng với việc quán triệt, yêu cầu các tổ chức đảng, đảng viên chấp hành nghiêm quy định của Đảng về những điều đảng viên không được làm, các cấp ủy đã tiến hành thường xuyên, chặt chẽ công tác kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm. Từ năm 2012 đến năm 2020, toàn Đảng bộ tỉnh đã xử lý 940 đảng viên vi phạm Quy định số 47-QĐ/TW, ngày 01-11-2011 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI. Trong đó, Khiển trách: 656 đảng viên (69,8%); cảnh cáo: 199 đảng viên (21,2%); cách chức: 24 đảng viên (2,5%); khai trừ ra khỏi Đảng: 61 đảng viên (6,5%). Về nội dung vi phạm, có 174 đảng viên (18,5%) nói, làm trái hoặc không thực hiện Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị, quy định, quyết định, kết luận của Đảng; làm những việc mà pháp luật không cho phép (vi phạm Điều 1); 127 đảng viên (13,5%) quan liêu, thiếu trách nhiệm, bao che, báo cáo sai sự thật, lạm quyền, nhũng nhiễu khi thực hiện nhiệm vụ. Thiếu trách nhiệm để cơ quan, đơn vị, địa phương do mình trực tiếp phụ trách xảy ra tình trạng mất đoàn kết, tham nhũng, buôn lậu, lãng phí, thất thoát tài sản và các tiêu cực khác. Có hành vi để bố, mẹ, vợ (chồng), con, anh, chị, em ruột thực hiện các dự án, kinh doanh các ngành nghề thuộc lĩnh vực hoặc đơn vị do mình trực tiếp phụ trách trái quy định. Biết mà không báo cáo, phản ảnh, xử lý các hành vi tham nhũng; không thực hiện các quy định về bảo vệ người chống tham nhũng (vi phạm Điều 8); 68 đảng viên (7,3%) làm trái quy định trong những việc: Quản lý nhà, đất, tài sản, vốn, tài chính của Đảng và Nhà nước; huy động vốn và cho vay vốn tín dụng; thẩm định, phê duyệt, đấu thầu dự án; thực hiện chính sách an sinh xã hội, cứu trợ, cứu nạn; công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, các quy định trong hoạt động tố tụng (vi phạm Điều 9); 556 đảng viên (59,2%) tổ chức, tham gia đánh bạc dưới mọi hình thức; cho vay trái quy định của pháp luật; sử dụng các chất ma tuý; uống rượu, bia đến mức bê tha và các tệ nạn xã hội khác. Vi phạm đạo đức nghề nghiệp; có hành vi bạo lực trong gia đình, vi phạm chính sách dân số và kế hoạch hoá gia đình, sống chung với người khác như vợ chồng; bản thân hoặc để con kết hôn với người nước ngoài trái quy định (Vi phạm Điều 17).
Riêng năm 2021, toàn Đảng bộ tỉnh đã thi hành kỷ luật đối với 01 tổ chức đảng và 167 đảng viên; trong đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy thi hành kỷ luật đối với 02 đảng viên (Cách chức 01 đảng viên; khai trừ 01 đảng viên); cấp huyện và tương đương thi hành kỷ luật 10 đảng viên (khiển trách 07 đảng viên; cảnh cáo 02 đảng viên; cách chức 01 đảng viên); cấp cơ sở thi hành kỷ luật 62 đảng viên (khiển trách 57 đảng viên; cảnh cáo 05 đảng viên); chi bộ thi hành kỷ luật 93 đảng viên (khiển trách 78 đảng viên; cảnh cáo 15 đảng viên).
Những con số trên cho thấy, mặc dù các cấp ủy Đảng đã tăng cường công tác kiểm tra, giám sát (Năm 2021, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã tiến hành 07 Đoàn kiểm tra tại 24 tổ chức đảng và 03 đảng viên; Ban Thường vụ các huyện ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Tỉnh ủy đã kiểm tra, giám sát đối với 280 tổ chức đảng và 106 đảng viên; cấp cơ sở đã kiểm tra, giám sát đối với 185 tổ chức đảng và 668 đảng viên, tăng 33 tổ chức đảng và 118 đảng viên so với năm 2020) nhưng tình trạng một bộ phận cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống vẫn chưa được ngăn chặn và đẩy lùi. Đây là một vấn đề hết sức nguy hại bởi “… Sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống dẫn tới “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” chỉ là một bước ngắn, thậm chí rất ngắn, nguy hiểm khôn lường, có thể dẫn tới tiếp tay hoặc cấu kết với các thế lực xấu, thù địch, phản bội lại lý tưởng và sự nghiệp cách mạng, đe dọa đến vai trò lãnh đạo của Đảng, sự tồn vong của chế độ…” (Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII).
Nguyên nhân chủ quan dẫn tới sự suy thoái: trước hết là do bản thân cán bộ, đảng viên thiếu rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất, đạo đức, giảm sút ý chí chiến đấu, phai nhạt lý tưởng, chạy theo lối sống thực dụng; thiếu ý thức kỷ luật, không chấp hành nghiêm đường lối, chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; thiếu trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ được giao, nói không đi đôi với làm hoặc làm qua loa, chiếu lệ, dễ làm, khó bỏ.
Nguyên nhân khách quan là do: một số tổ chức đảng thiếu giáo dục bồi dưỡng tư tưởng, lập trường cho cán bộ, đảng viên trước những tác động tiêu cực của đời sống xã hội. Một số tổ chức thiếu cơ chế kiểm soát có hiệu quả nên đã tạo điều kiện để chủ nghĩa cá nhân, vụ lợi, thực dụng phát triển. Công tác kiểm tra, giám sát tại chi bộ chưa thường xuyên, chưa kịp thời phát hiện dấu hiệu vi phạm; thiếu quan tâm thực hiện các biện pháp ngăn ngừa sai phạm. Bên cạnh đó, các thế lực thù địch vẫn tiếp tục thực hiện âm mưu hoạt động diễn biến hòa bình, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.
Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII, Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII đã thảo luận và thống nhất ban hành Kết luận về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" (Kết luận số 21-KL/TW ngày 25-10-2021 của Ban Chấp hành Trung ương). Trong đó đã chỉ ra những hạn chế, khuyết điểm trong quá trình tổ chức thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII, đó là: “…Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, tự phê bình và phê bình, công tác kiểm tra, giám sát của nhiều tổ chức đảng còn hạn chế. Cơ chế kiểm soát quyền lực và chế tài xử lý vi phạm ở nhiều lĩnh vực chưa có hoặc có nhưng chưa cụ thể, hiệu quả thực thi thấp. Hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ, đảng viên chưa hiệu quả…”.
Một giải pháp quan trọng được xác định tại Kết luận số 21-KL/TW của Ban Chấp hành Trung ương là: “Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng; kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên vi phạm”. Để thực hiện tốt giải pháp này đòi hỏi các cấp ủy Đảng, nhất là các chi bộ phải không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát và trách nhiệm của tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên đối với công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng. Tập trung kiểm tra, giám sát tổ chức đảng, người đứng đầu, cán bộ chủ chốt ở những lĩnh vực, địa bàn, vị trí công tác dễ xảy ra tham nhũng, tiêu cực và có nhiều khiếu kiện hoặc vấn đề gây bức xúc trong cán bộ, đảng viên và quần chúng. Các tổ chức đảng, nhất là các chi bộ phải chú trọng và tập trung vào phòng, chống suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức.
Từ khi thành lập đến nay, Đảng ta luôn khẳng định chi bộ giữ một vị trí, vai trò vô cùng quan trọng trong hệ thống chính trị. Chi bộ vừa là tế bào, hạt nhân lãnh đạo chính trị, vừa là đơn vị chiến đấu của đảng ở cơ sở. Tại chi bộ, nơi gắn liền với việc thực hiện nhiệm vụ của mọi đảng viên, nếu công tác kiểm tra, giám sát của chi bộ được tăng cường, chú trọng thì đây chính là một trong những giải pháp hữu hiệu để đấu tranh, phòng ngừa những sai phạm của cán bộ, đảng viên, nhất là để ngăn chặn suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên ngay từ khi mới manh nha.

Để ngăn chặn có hiệu quả tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, các chi bộ phải tập trung và tăng cường kiểm tra, giám sát đảng viên trong việc chấp hành Điều lệ Đảng, chủ trương, nghị quyết, chỉ thị của Đảng, của cấp ủy cấp trên và cấp mình, các chính sách pháp luật của Nhà nước; việc chấp hành nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc, chế độ công tác, thực hiện dân chủ trong Đảng, giữ gìn đoàn kết nội bộ; việc thực hiện chức trách nhiệm vụ được giao; về rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên, những điều đảng viên không được làm; kiểm tra thẻ Đảng, chế độ sinh hoạt của đảng viên… Những nội dung này phải được đưa vào chương trình sinh hoạt chi bộ định kỳ một cách phù hợp, gắn với việc đánh giá kết quả thực hiện các nội dung cam kết học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đã đăng ký đầu năm. Đồng thời, thông qua công tác nắm bắt tư tưởng, kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao của đảng viên, chi ủy và bí thư chi bộ phải chủ động, kịp thời nhắc nhở, chấn chỉnh, giáo dục đảng viên để ngăn chặn những dấu hiệu vi phạm, những việc làm sai trái ngay từ đầu; kịp thời phát hiện và chủ động kiểm tra, xử lý đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm, nhất là vi phạm quy định những điều đảng viên không được làm.
Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Đảng mạnh là do các chi bộ mạnh. Chi bộ mạnh là do các đảng viên hăng hái và gương mẫu”. Muốn các đảng viên hăng hái và gương mẫu thì phải tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, bởi kiểm tra, giám sát vừa là chức năng lãnh đạo, vừa là nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh "Có kiểm tra mới huy động được tinh thần tích cực và lực lượng to tát của nhân dân, mới biết rõ được năng lực và khuyết điểm của cán bộ, mới sửa chữa và giúp đỡ kịp thời". Người chỉ rõ "Chín phần mười khuyết điểm trong công việc của chúng ta là vì thiếu sự kiểm tra"; “Kiểm tra có tác dụng thúc đẩy và giáo dục đảng viên và cán bộ làm trọn nhiệm vụ đối với Đảng, đối với Nhà nước, làm gương mẫu tốt cho nhân dân. Do đó mà góp phần vào việc củng cố Đảng về tư tưởng, về tổ chức”.

Bài, ảnh: Nguyễn Quang Thuỷ

 

---