Vai trò định hướng, cầu nối trí thức của Liên hiệp hội trong thời kỳ mới

Một trong những định hướng mà Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, nhiệm kỳ 2020-2025 xác định, phát triển đất nước giai đoạn 2021-2030 là tạo đột phá trong đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực cao, thu hút và trọng dụng nhân tài. Thúc đẩy nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng mạnh mẽ thành tựu cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư vào mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.
Theo ông Đặng Thanh Long - Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh, muốn đột phá, phải bắt đầu từ nhận thức đúng về thế giới quanh ta. Thế giới chúng ta đang sống khác hẳn với những gì mà ngay cả các bậc tiền bối chỉ mới trước chúng ta 1-2 thế hệ. Dự báo chúng ta sẽ còn chứng kiến một thế giới sẽ vận động với tốc độ nhanh hơn nhờ sự phát triển thần tốc của cuộc Cách mạng công nghệ 4.0, đồng thời phân cực nhanh hơn do khoảng cách xuất phát của trình độ KHCN và chất lượng nguồn nhân lực giữa các quốc gia, các nền kinh tế khác nhau. Trong thế giới đó, mọi chần chừ do dự, mọi bước đi sai lầm trong chính sách đều có thể phải trả giá bằng sự thụt lùi, tụt hậu về công nghệ.
Ông Đặng Thanh Long cho rằng, khoa học công nghệ và chất lượng nguồn nhân lực đóng vai trò chủ đạo, sống còn. Hệ thống KHCN và đạo tạo nguồn nhân lực công lập là cần thiết và không thể thiếu của mọi quốc gia. Việc thu hút sự tham gia của nguồn lực trí tuệ dồi dào trong trong xã hội, nằm ngoài khu vực công vào cho phát triển đất nước là hết sức cần thiết. Nhưng cũng chính vì lực lượng này rất đông đảo, việc lắng nghe và tiếp thu tất cả hàng ngàn, hàng vạn đề xuất kiến nghị, trong hầu hết các vấn đề đặt ra đều có những quan điểm trái chiều, không thống nhất, là thách thức và không thể đối với chính quyền. Chính vì vậy, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật là nơi chưng cất cô đặc những kiến nghị đề xuất của hàng chục, hàng trăm thành viên thành những tinh chất tinh túy nhất tham mưu cho Đảng và Nhà nước trong mọi vấn đề phát triển của đất nước.
Liên hiệp hội không chỉ dừng lại ở phản biện chính sách theo đơn đặt hàng của cơ quan quản lý, mà phải chủ động nghiên cứu, cập nhật tình hình xu thế trong mọi lĩnh vực để tham mưu cho Đảng và Nhà nước tốt nhất. Đồng thời là cầu nối, điểm kết tụ của các nguồn tri thức KHCN để giải quyết các vấn đề đặt ra trong phát triển đất nước, đóng vai trò tốt nhất trong việc đưa ra đánh giá khoa học khách quan nhất.
Xây dựng mối quan hệ đối tác tương hỗ, tin cậy và hiệu quả giữa hệ thống Liên hiệp hội với các cơ quan Đảng và Nhà nước. Một mặt cần sự trân trọng, tiếp thu nghiêm túc của các cơ quan chính quyền đối với các sản phẩm tham mưu của các thành viên của Liên hiệp hội. Bên cạnh đó, hệ thống Liên hiệp hội cũng phải chặt chẽ trong thẩm định các đề án, đề tài, đề xuất, khuyến nghị gửi Đảng và Nhà nước. Không thể xuề xòa, đưa cả những “sản phầm” chưa “chín”, kém chất lượng kém lên chính quyền.
Khi KHCN là sống còn trong giai đoạn phát triển mới thì tham nhũng trong KHCN có thể là tội đồ số một kéo đất nước thụt lùi hàng thập kỳ. Bởi muốn bứt phá khỏi bẫy thu nhập trung bình thì mô hình kinh tế phải dựa trên các sản phẩm, dịch vụ có hàm lượng chất xám có giá trị gia tăng cao. Kéo dài mô hình kinh tế thâm dụng lao động, thâm dụng tài nguyên và thâm dụng vốn là đưa đất nước rơi vào vòng lẩn quẩn của bẫy thu nhập trung bình mãi mãi.
Vì vậy, Liên hiệp hội luôn phải xác định vai trò nhận diện, định hướng và dẫn dắt các hội thành viên, là cầu nối của đội ngũ trí thức, hướng nghiên cứu KHCN bám sát theo các nhiệm vụ, đề tài cụ thể nhằm đưa KHCN là động lực để thúc đẩy nâng cao giá trị nội địa trong từng mắt xích của chuỗi giá trị trong mỗi cụm liên kết ngành của từng sản phẩm, dịch vụ để nâng cao năng lực cạnh tranh của cả nền kinh tế.

Bài, ảnh: Trần Quang Mạnh