Trận tập kích sân bay Kon Tum của địch vào trước Tết Mậu Thân 1968 - "cơn lốc xoáy" mang tên C209

Gần 60 năm trước, tại thị xã Kon Tum, Mỹ - ngụy xây dựng sân bay kiên cố phục vụ hoạt động quân sự của chúng. Trước những thắng lợi của ta trên chiến trường, cuối năm 1967, Bộ Chính trị chủ trương của mở cuộc tổng công kích, tổng khởi nghĩa nhằm "chuyển chiến tranh cách mạng miền Nam sang một thời kỳ mới, thời kỳ tiến công và nổi dậy giành thắng lợi". Tại tỉnh Kon Tum, để chuẩn bị cho cuộc Tổng tiến công Tết Mậu Thân, lực lượng vũ trang địa phương cùng với quân chủ lực đứng chân trên địa bàn đã đánh một số trận tập kích, phục kích tiêu hao, tiêu diệt sinh lực địch. Tiêu biểu là trận tập kích vào Sân bay Kon Tum ngày 10-01-1968 của Đại đội 209, Tiểu đoàn 406.
Trước những chuyển biến có lợi trên chiến trường và yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, tỉnh Kon Tum được bổ sung một khung tiểu đoàn và một đại đội đặc công khoảng 70 đồng chí. Lực lượng này đã được huấn luyện cơ bản về kỹ thuật, chiến thuật binh chủng ở miền Bắc. Trên cơ sở đó, tháng 4 - 1967, Quân khu V quyết định thành lập Tiểu đoàn Đặc công 406 trực thuộc tỉnh đội Kon Tum gồm 3 đại đội: 207, 208 và 209[1]. Mục tiêu, nhiệm vụ của đơn vị là đánh mạnh vào các cơ sở hậu cứ của địch, tập kích quy mô nhỏ, kết hợp với nội công, ngoại kích đánh tiêu hao, tiêu diệt sinh lực địch. Nhiệm vụ đánh Sân bay Kon Tum do Đại đội 209 đảm nhiệm.
Bốn ngày trước khi tập kích, đích thân Đại đội trưởng Phạm Công Phụng và trưởng các mũi tấn công bí mật tiếp cận gần mục tiêu để kiểm tra tình hình địch. Khu vực Sân bay được chúng xây dựng kiên cố với chiều dài khoảng 1500m, rộng gần 1000m. Quanh sân bay được bảo vệ bởi 3 hàng rào bùng nhùng cao 1m. Điểm lưu ý là khu vực phía Bắc gần Sân bay có Trường huấn luyện và Biệt khu 24 của địch. Chính điểm này làm cho địch luôn chủ quan, lơi lỏng canh phòng phía bắc, tạo điều kiện thuận lợi cho quân ta tiếp cận mục tiêu. Tuy nhiên, một khi Sân bay bị tấn công, lập tức quân tiếp viện sẽ có mặt. Cách bờ rào phía Bắc Sân bay còn có 01 khu nhà bạt do 01 tiểu đoàn canh gác. Nội vi sân bay được chia làm 3 khu vực chính, gồm:  khu máy bay trực thăng cất, hạ cánh; khu sữa chữa và khu căng tin. Cứ 30 phút lại có lượt máy bay lên, xuống. Quân số lúc bấy giờ tại Sân bay gồm 2 tiểu đoàn thuộc Lữ đoàn 173.
Xác định chiến thuật là mật tập hoàn toàn, thực hiện kế hoạch đã định, sau khi nắm chắc địa hình, địa thế và lực lượng địch, ngày 10 tháng 01 năm 1968, quân ta tiến cận mục tiêu. Toàn bộ đội hình được chia làm 5 bộ phận: mũi thứ nhất gồm 15 đồng chí tấn công khu vực máy bay trực thăng, nhà và xe quân sự; mũi thứ hai (tổ độc lập) gồm 7 đồng chí tiến đánh xe, nhà lính, lô cốt, căng tin; mũi thứ ba gồm 6 đồng chí đánh vào dãy nhà bạt; mũi thứ tư (tức tổ chặn viện) gồm 4 đồng chí có nhiệm vụ chặn đánh quân tiếp viện của địch từ Trường huấn luyện sang; mũi còn lại gồm 3 đồng chí bí mật tiếp cận mục tiêu trước, khi quân ta nổ súng thì đánh mở đường từ trong ra. Đúng 1 giờ sáng ngày 10-01, toàn bộ đội hình đã lọt vào trong, các mũi tấn công đã tập hợp đầy đủ. 1 giờ 15 phút, các mũi tiến công nổ súng đánh vào các vị trí đã định. Sau 30 chiến đấu cam go, 11 đồng chí đã hy sinh. Sau cơn hoảng loạn, địch phản công dữ dội. 1 giờ 45 phút lực lượng ta rút lui.
Trận tập kích như "cơn lốc xoáy" mang tên C209 quét nhanh khiến địch hoang mang, tổn thất nặng nề: 250 tên địch bị tiêu diệt, 50 nhà bạt, 30 máy bay trực thăng phá huỷ, 104 xe GMC, 02 bồn xăng, nhà căng tin và lô cốt bị phá huỷ.
Chỉ với 35 chiến sĩ của đại đội đã anh dũng chiến đấu trực diện với số quân địch đông gấp chục lần. Số cán bộ, chiến sĩ còn lại của đơn vị đã rút lui an toàn. Chiến tích này là là minh chứng cho tinh thần chiến đấu quả cảm, anh dũng và sáng tạo của một đơn vị ra đời cho tròn 1 năm tuổi.
Ngay khi Đại đội 209 tiến hành trận tập kích Sân bay, toàn bộ lực lượng còn lại của Tiểu đoàn 406 đã sẵn sàng cho cuộc tổng tiến công và nội dậy Tết Mậu Thân. Ngày 25-01-1968, Đại đội tập hợp đầy đủ trong đội hình của Tiểu đoàn 406 tại làng Kon Gu, cách thị xã Kon Tum 16-17 km về phía Bắc, sẵn sàng chờ lệnh tiến công vào nội ô. Đúng 0 giờ ngày 30-01-1968, cuộc tổng tiến công và nổi dậy khai ngòi. Tiểu đoàn 406 vinh dự là đơn vị tấn công đánh chiếm 2 cơ sở rất quan trọng của nguỵ quyền, nguỵ quân, đó là Toà hành chính và Tiểu khu Kon Tum. Tết Mậu Thân 1968 một lần nữa ghi dấu chiến công anh dũng của Đại đội 209, trong đó tiêu biểu là tấm gương chiến đấu mưu trí, quả cảm của Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân A Xâu, Đại đội 209, Tiểu đoàn 406. Riêng Sân bay Kon Tum do Tiểu đoàn 304 của tỉnh đảm nhiệm. Một lần nữa quân địch tại Sân bay Kon Tum và toàn bộ quân địch nội thị bị một phen khuynh đảo bới sức tấn công mạnh mẽ của ta.
Với những chiến công vang dội của đơn vị trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Đại đội 209 đã được vinh dự đón nhận 03 Huân chương chiến công giải phóng (hạng Nhất, Nhì và Ba).

Bài, ảnh: Trần Thị Sáu

 

---