Nguồn gốc, ý nghĩa của Ngày Dân số thế giới

Lúc đó, nhiều nước trên thế giới đã tổ chức lễ kỷ niệm vì coi đó là một chiến thắng mà loài người đã đạt được trong cuộc đấu tranh chống lại những thế lực đã kìm hãm sự sinh trưởng trong lịch sử.
Nhưng với dân số 5 tỷ người lúc đó, loài người cũng nhận thức được hiểm họa lớn xảy ra do bùng nổ dân số đưa đến. Do đó ngày thế giới 5 tỷ người được coi là tiếng chuông cảnh tỉnh, nhắc nhở mọi người trên trái đất về sự cạn kiệt tài nguyên, môi trường sống bị ô nhiễm, mất cân bằng sinh thái và các quyền của con người không đủ điều kiện để thực hiện.
Trước hiểm họa của “Bùng nổ dân số”, Diễn đàn Dân số Thế giới do Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) tổ chức tại Amrterdam (Thủ đô Hà Lan) tháng 11 năm 1989 đã quyết định lấy ngày sinh của bé Matej Gašpar 11/7 hàng năm là Ngày Dân số Thế giới, để nhắc nhở các quốc gia và mỗi người trên trái đất về nguy cơ dân số tǎng quá nhanh, con người không đủ điều kiện sống với đầy đủ quyền chính đáng như: quyền học hành, có việc làm, đủ dinh dưỡng, nhà ở, bảo vệ sức khỏe…
Trên cơ sở đó, mỗi quốc gia, mỗi người tự liên hệ với dân số của địa phương mình để có suy nghĩ và hành động đúng trong hành vi dân số mà tìm mọi biện pháp tích cực, góp phần giảm sự gia tăng dân số, không ngừng nâng cao chất lượng cuộc sống, chất lượng dân trí và cải tạo môi trường sinh thái.
Hằng năm, nhân Ngày Dân số Thế giới, Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc lựa chọn một chủ đề cấp thiết mang tính toàn cầu để kêu gọi sự quan tâm chú ý của toàn nhân loại. Nhiều năm trước, Hội nghị Quốc tế về Dân số và Phát triển (ICPD) cũng đã kêu gọi tiếp cận phổ cập tới sức khỏe sinh sản vào năm 2015 bao gồm: kế hoạch hóa gia đình tự nguyện, hỗ trợ sinh nở và dự phòng các nhiễm khuẩn qua đường tình dục, bao gồm cả HIV/AIDS.
Ngày Dân số Thế giới năm nay, Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc chọn chủ đề: “"Hỗ trợ các nhóm dân số dễ bị tổn thương trong thiên tai", đặc biệt tập trung vào phụ nữ và trẻ em gái vị thành niên, thuộc nhóm dân số dễ bị tổn thương nhất; nêu bật những nhu cầu đặc biệt của phụ nữ và trẻ em gái vị thành niên trong thảm họa và thiên tai.
Trong một báo cáo được công bố gần đây, Liên Hợp Quốc đã cảnh báo rằng số người bị buộc phải di dời khỏi nơi cư trú đã lên tới con số kỷ lục – gần 60 triệu người tính tới thời điểm cuối năm 2014. Trong số những người bị buộc phải rời khỏi nơi cư trú, có thể nói phần lớn phụ nữ và trẻ em gái vị thành niên là những người phải đối mặt với nhiều mối đe dọa và rủi ro nhất do không được chăm sóc sức khỏe và không được cung cấp những dịch vụ được coi là thiết yếu đối với họ.
Hưởng ứng Ngày Dân số Thế giới 2015, Việt Nam đưa ra chủ đề: ““Hỗ trợ chăm sóc SKSS/KHHGĐ cho người dân dễ bị tổn thương trong thiên tai” nhằm giúp người dân dễ bị tổn thương trong thiên tai được đảm bảo an toàn, nhân phẩm và sức khỏe mà Liên Hợp Quốc đang mong đợi và hướng tới.
Kỷ niệm Ngày Dân số Thế Giới 11/7 cũng là dịp nhắc nhở các cấp, các ngành, các đoàn thể và quần chúng nhân dân xem xét lại việc thực hiện chương trình dân số ở địa phương mình, trên cơ sở đó có biện pháp khắc phục các tồn tại, tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo và điều hành trong thời gian tới theo tinh thần Nghị quyết TW IV đã nêu: “Công tác dân số và KHHGĐ phải là một nội dung trọng tâm trong chương trình hoạt động cụ thể của các cấp ủy Đảng, các cơ quan nhà nước, các đoàn thể nhân dân và các tổ chức xã hội, là trách nhiệm của mỗi gia đình. Không một tổ chức và cá nhân nào đứng ngoài cuộc vận động này”.
Hà Anh/Báo Gia đình & Xã hội