Giải pháp góp phần ngăn chặn tin giả trên mạng xã hội

Thời gian qua, các tỉnh phía Bắc và miền Trung đã hứng chịu liên tiếp 05 cơn bão (số 5, 6, 7, 8, 9), gây mưa lớn, ngập lụt trên diện rộng, thời điểm cao nhất vào ngày 12/10/2020 và 19/10/2020 có trên 317.000 hộ (1,2 triệu nhân khẩu) bị ngập lụt tại các địa phương từ Nghệ An đến Quảng Nam, nhiều nơi ngập sâu, có nơi kéo dài tới 15 ngày. Trong đó, Quảng Bình là tỉnh bị ngập nặng nhất với trên 109.000 hộ (437.000 nhân khẩu), có nơi ngập sâu đến 2-3m (tại các huyện Lệ Thủy, Quảng Ninh). Đặc biệt, các đợt bão chồng bão và mưa, lũ lớn liên tục gây ra nhiều vụ sạt lở đất rất nghiêm trọng, nhất là tại Thủy điện Rào Trăng 3, Trạm Kiểm lâm số 67 Phong Điền (Thừa Thiên Huế); Đoàn Kinh tế  - Quốc phòng 337 Hướng Hóa (Quảng Trị); Trà Leng và Trà Vân, huyện Nam Trà My và Phước Lộc, huyện Phước Sơn (Quảng Nam), cướp đi sinh mạng của hàng trăm người dân và hàng chục cán bộ, chiến sỹ[1].
Lợi dụng việc cả nước chung tay chia sẻ thiệt hại, đau thương cùng đồng bào miền Trung bị lũ lụt, một số cá nhân, tổ chức đã sử dụng mạng xã hội để tung tin thất thiệt. Có những thông tin chỉ nhằm mục đích câu like, câu view nhưng cũng có những lời kêu gọi ủng hộ, cứu trợ bằng tiền, có dấu hiệu lừa đảo. Ở Kon Tum, ngày 26/10, Phòng An ninh chính trị nội bộ (Công an tỉnh) đã kịp thời phát hiện và phối hợp Đội An ninh - Công an TP. Kon Tum làm việc với bà N.T.T.T sử dụng facebook cá nhân đăng tải dòng trạng thái “Cơ quan khí tượng Nhật Bản dự đoán ngày 25/10, Việt Nam sẽ hứng chịu một cơn siêu bão (bão số 8) lên đến cấp 17 (cấp cao nhất tại Việt Nam). Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão lên tới 220 km/h, dự kiến đổ bộ từ Đà Nẵng đến Quảng Bình”. Đoạn tin giả trên đã thu hút hàng chục lượt chia sẻ và hàng trăm bình luận chỉ sau vài giờ đăng tải. Hành vi của bà N.T.T.T đã vi phạm Điều 5, Nghị định 72/2013/NĐ-CP ngày 15/7/2013 của Chính phủ về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng, vi phạm Điều 8 Luật An ninh mạng năm 2018.
Nạn tin giả không phải là mới, song những năm gần đây, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của các phương tiện truyền thông, nhất là internet và mạng xã hội thì tin giả xuất hiện ngày càng nhiều và trở thành vấn nạn với nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. (Hiện tại, Việt Nam có trên 60 triệu tài khoản Facebook cùng rất nhiều nền tảng mạng xã hội khác). Bởi vậy, nhận diện tin giả, nguyên nhân xuất hiện và tác hại của nó làm cơ sở nâng cao cảnh giác, chủ động phòng, chống tin giả, góp phần giữ vững an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội là vấn đề có ý nghĩa quan trọng hiện nay.
Khuyến cáo của ngành chức năng, trước hết, người sử dụng mạng xã hội cần kiểm chứng nguồn thông tin. Nếu nguồn thông tin đến từ người lạ hoặc một trang tin tổng hợp không rõ nguồn gốc, người dùng mạng xã hội cần phải cảnh giác trước khi chia sẻ. Người dùng mạng xã hội cũng cần kiểm tra kỹ nội dung để xác định đây là thông tin thật hay giả. Tin giả thường hay bị sai chính tả, bố cục lộn xộn, hình ảnh, video thường bị chỉnh sửa, cắt ghép, thay đổi nội dung ngày tháng...Trong trường hợp này, người dùng mạng xã hội nên tìm các tin, bài viết trên các trang báo chính thống (báo Nhân Dân, QĐND, TTXVN, VOV…ở trung ương và báo Đảng địa phương, như Báo Kon Tum, Cổng Thông tin điện tử tỉnh, Trang Thông tin điện tử Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy…), có nội dung tương tự để đối chiếu. Trường hợp phát hiện các hoạt động nghi có dấu hiệu vi phạm pháp luật, người dùng mạng xã hội cần báo ngay cho các cơ quan chức năng (ở địa phương là Phòng An ninh chính trị nội bộ, Công an tỉnh; Đội An ninh, Công an huyện, thành phố và Sở Thông tin và Truyền thông…) để xử lý kịp thời, tránh thông tin sai sự thật được chia sẻ rộng rãi bởi những người dùng khác.
Mặt khác, lâu nay hoạt động báo chí, tuyên truyền đã làm tốt nhiệm vụ, góp phần nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về việc sử dụng, tiếp nhận thông tin trên internet và mạng xã hội, phòng, chống nạn tin giả…Tuy nhiên, thời gian tới công tác tuyên truyền cần tăng cường hơn nữa, bên cạnh việc tiếp tục tuyên truyền. phổ biến nâng cao nhận thức của người dân trong việc nhận diện tin giả để chủ động phòng, tránh; tuyên truyền về tác hại của tin giả cũng như hành vi vi phạm pháp luật trong tạo dựng và tán phát tin giả…thì cần tăng cường thông tin chính thống, bảo đảm chính xác, kịp thời, góp phần ngăn chặn tin giả, tin gây thất thiệt trên internet và mạng xã hội. Cùng với đó, tuyên truyền sự tích cực, chủ động của các cơ quan chức năng trong việc phát hiện, xử lý các sai phạm đối với các tổ chức, cá nhân thông tin giả trên mạng xã hội.

Bài, ảnh: Nguyễn Phi Em

 

---